Hipnoz, kişinin zihinsel durumunu değiştirerek bilinçaltına erişmeyi ve hedeflenen bir davranışı değiştirmeyi amaçlayan bir tedavi tekniğidir. Hipnoz sırasında kişi, hipnoterapistin yönlendirmesiyle trans benzeri bir duruma geçer ve bu esnada kişi bilinçaltındaki düşünce, duygu ve davranışların farkına vararak bunları keşfedebilir.

Hipnoz esnasındaki trans durumu, bir uyku durumu değildir. Daha doğru bir tanımlama; hipnoz edilen kişinin daha fazla telkin edilebilir, daha canlı fantezileri deneyimlediği ve daha odaklanmış bir dikkate sahip olduğu bir durum şeklinde açıklanabilir.

Hipnoz pek çok davranışın yönetilmesi ya da değiştirilmesi için kullanılabilecek bir yöntemdir. Bu davranışlar; ağrıyı azaltmak, kilo vermek ve fobi, kaygı ya da depresyon gibi rahatsızlıkların belirtilerini azaltmak olabilir.

Hipnoz, kişide bilinç dışı şekilde yer etmiş olan duygu, düşünce, alışkanlık haline gelmiş ya da öğrenilmiş durumların değiştirilmesine yönelik olarak uygulanmaktadır. Bu bakımdan hipnoz tedavisi, psikolojik olarak nitelendirilen sorunların hemen hemen tamamında uygulanabilmektedir.

Hipnozun işe yaraması için kişinin gönüllü ve istekli olması önemli koşullardır. Eğer kişi hipnoz edilmeye gönüllü ve istekliyse hipnoterapistin telkin cümleleri ve tekniklerine odaklanarak ve bunları hayalinde canlandırarak derin odak durumu olan transa geçmeye çalışır. Buradan yola çıkarak, hipnozun başarılı olması için hayal gücünün ve konsantrasyonun da önemli etkenler olduğunu söyleyebiliriz.

Sanılanın aksine hipnoz, kişinin rızası ve isteği dışında gerçekleşemez ve kişi bu esnada bilinçsiz bir şekilde her söyleneni yerine getirmez.